(CLV) – Tái ngộ khán giả trên sân khấu của Dấu ấn huyền thoại, NSND Thanh Tuấn đưa người mộ điệu trở về không gian thấm màu ký ức, thời đỉnh cao của cải lương…
Cả một đời dành hết tình yêu cho nghệ thuật cải Lương, đến tuổi xế chiều, NSND Thanh Tuấn vẫn đau đáu, lo sợ rằng một ngày nào đó loại hình sân khấu này phai nhạt đi… Trên sân khấu chương trình Dấu ấn huyền thoại, NSND Thanh Tuấn nghẹn ngào: “Thanh Tuấn rất muốn, rất mong bảo tồn được nghệ thuật cải lương. Thật sự có một thời gian, cải lương đứng chững và xuống quá. Thanh Tuấn cũng như bao anh em nghệ sĩ rất lo sợ, sợ sự mai một… Không biết có còn khán giả thương yêu, có còn đến với cái nghề hát cải lương nữa không?”.
Ông cho biết, hiện có mở một lớp dạy Nghệ thuật ca vọng cổ cho các em, các cháu mới biết nhịp hoặc cũng có thể đã biết nhịp. “Thanh Tuấn muốn truyền đạt lại cho các em các cháu của thế hệ sau để giữ gìn những cái hay đó, cộng thêm những cái hay vốn có của các em để tô điểm cho bài vọng cổ phong phú hơn, tươi mát hơn. Và hơn hết, để cho người nghe có cảm nhận rằng bài vọng cổ có mới, chứ không đứng một chỗ như ngày nào”, ông bày tỏ.
Và ông thổ lộ: “Thanh Tuấn là người của khán thính giả – những người yêu thích, cưu mang Thanh Tuấn suốt cuộc đời làm nghề thì giờ đây, Thanh Tuấn còn hơi thở, còn giọng ca thì phải phục vụ. Đã là nghệ sĩ của nhân dân rồi, không đợi phong danh hiệu NSND để mình làm thước đo cho bản thân. Nghệ sĩ Thanh Tuấn vẫn là nghệ sĩ Thanh Tuấn, không có danh hiệu nào cách chia khán thính giả từng yêu thương Thanh Tuấn”.
Cách tạo dấu ấn riêng cho màu giọng
Để có ánh hào quang rực rỡ, NSND Thanh Tuấn – người được xem là “cây đa cây đề” của sân khấu cải lương đã trải qua không ít thăng trầm. Có những niềm riêng ông cất giữ cho bản thân để giờ đây khi được cơ hội trò chuyện cùng khán giả, những câu chuyện ấy khiến người xem không thể kìm lòng…
Niềm đam mê ca hát của NSND Thanh Tuấn được nuôi dưỡng, lớn lên từng ngày từ chiếc radio thời thơ ấu. Những giai điệu được phát từ chiếc radio cũ như bài học vỡ lòng về cải lương đã giúp cậu bé Thanh Tuấn đến gần hơn với dòng nhạc cổ này qua những vở diễn của nghệ sĩ Út Trà Ôn, anh Thành Được, chị Út Bạch Lan… NSND Thanh Tuấn kể: “Mỗi khi phát những kịch bản, vở tuồng vào 11 giờ trưa, tôi cứ theo, cứ nghe và học trên đó luôn. Thí dụ Kim Tiền Bản ca làm sao? Xàng Xê ra làm sao? Phụng Hoàng ca sao? Tôi học trên radio từ mấy chú mấy anh và biết hát từ những đĩa hát từ các anh các chú. Học cách đó rồi mới đến lớp, trường”.
Con đường đến với đam mê của NSND Thanh Tuấn được nuôi lớn cho đến khi gặp những người thầy đầu tiên: thầy Út Trọn dạy hát, thầy Bảy Trạch dạy diễn. Với năng khiếu thẩm thấu giai điệu âm nhạc tốt, lại thêm sự kiên trì học hỏi, Thanh Tuấn bắt đầu có những vai diễn đầu tiên. Nghe ông chia sẻ đến đây, hẳn nhiều khán giả cảm thấy được hành trình ông đến với cải lương suôn sẻ hơn nhiều so với các nghệ sĩ khác. Bởi thử thách mà ông phải vượt qua ít ai nhận ra. NSND Thanh Tuấn tâm tình: “Cải lương là của người miền Nam. Tôi là người miền Trung (Quãng Ngãi), cái thổ âm miền Trung nó cứng lắm. Nhưng khi bước vào Sài Gòn, tôi thay đổi theo thổ âm của những bài ca mà các cô chú ca. Tôi tập đổi hằng ngày. Đầu tiên, là giảm đi khoảng chừng 50 – 60% tiếng miền Trung. Đến khi qua thầy Bảy Trạch, 3 – 4 tháng sau thì dường như tôi được 90% giọng miền Nam. Khi đi hát tôi được 95%. Ít lâu sau, tôi hoàn toàn nói tiếng Nam”.
Dù phải hoàn thiện giọng nói nhưng ấn tượng nhắc nhớ đến NSND Thanh Tuấn lại là cách hát rất đặc biệt. GIọng ca vàng của dòng nhạc cổ cải lương bộc bạch: “Tôi trân quý những giọng ca đàn anh đàn chú. Thật sự tôi nghe và chắt lọc được ra cái nào mình có thể đem về cho mình được. Đặc biệt, tôi nghiên cứu và tích chọn từng âm dấu sắc, dấu nặng, dấu huyền để đưa vào bài ca cho nó ngọt và truyền cảm. Đó là cái riêng của Thanh Tuấn”.
60 năm cống hiến
Sau những những khổ luyện miệt mài, danh ca cải lương Thanh Tuấn bắt đầu có vai kép chánh đầu tiên trong Tướng cướp Bạch Hải Đường trên sân khấu Bạch Liên Hoa. Để từ đó, Thanh Tuấn liên tục nhận được vai kép chính và cột mốc đáng nhớ nhất trong sự nghiệp là ở sân khấu công ty Kim Chung – nơi mà người nghệ sĩ tài năng này được ca cùng những tên tuổi làm nên dòng nhạc cổ cải lương như Minh Phụng, Lệ Thủy, Mỹ Châu…
Nổi danh với những vai kép chánh trong các vở cải lương thời bấy giờ, NSND Thanh Tuấn được nhiều hãng đĩa thu âm tìm đến. Đó là thời đỉnh cao sự nghiệp khi ông thu âm đến 500, 600 bài. “Nghệ sĩ được lòng công chúng, lúc đó tôi hết sức là hạnh phúc. Hồi đó, tôi thu cassette, thu băng liên tiếp. Sáng thu tới chiều, tối đi hát. Hát xong có những lúc thu đêm, thâu đêm luôn. Sáng hôm sau tập tuồng, tối hát mà liên tục một thời gian dài. Khoảng năm 1976-1978, 1985-1990, đó là giai đoan thu không mệt mỏi… Bữa nào mà khàn, khan tiếng quá, thì xin phép “Dạ anh chị, cô ơi nay cho nghỉ một bữa, khàn quá” “, NSND Thanh Tuấn nhớ lại.
Cùng những vai diễn để đời trong các vở tuồng huyền thoại, NSND Thanh Tuấn còn có nhiều sáng tác nổi tiếng như Cuối nẻo đường yêu (1965 – sáng tác đầu tay), Cuộc đời Mạc Mậu Hợp (dựa trên cuốn sử viết về Vua Mạc Mậu Hợp)… Cuối 1996, trong lần đi diễn ở An Giang, NSND đã chứng kiến sự khốn khổ của bà con khi gồng mình chống chọi với lũ dữ, bài ca cổ với tựa Cơn nước lũ ra đời. Năm 1997, người dân miềnNnam tiếp tục trải qua những ngày tháng cùng cực với cơn bão Linda, ông xúc xúc động kể: “Tang thương quá. Thanh Tuấn coi qua màn hình tivi rồi nghe tin báo đài, vợ con đứng đội nón mưa tầm tã ra đứng chờ chồng ngoài biển khơi… Rồi tôi viết nên Cơn bão biển”. Điều bất ngờ, khi công đi diễn ở nước ngoài, 5.000 cuốn băng Cơn bão biển mang theo đã bán sạch…
Thiên Anh
Discussion about this post